Month: September 2018

Grappig zo’n troonrede waarbij koopkrachtplaatjes tot achter de komma zijn doorgerekend zodat je het gevoel krijgt dat de toekomst kwantificeerbaar en voorspelbaar is terwijl er toch veel onzekerheid en onvoorspelbaarheid is ten aanzien van onze toekomst.

Neem de Brexit die over een half jaar zijn beslag zal krijgen en waarvan we nog steeds niet weten volgens welk model de UK de EU gaat verlaten en wat dan de impact zal zijn voor de het restant EU-landen en de UK. Met minder dan zes maanden te gaan zouden we eigenlijk toch al lang moeten weten hoe de afsplitsing vorm gaat krijgen zodat iedereen zich hierop kan voorbereiden. Alle opties (een harde Brexit, een compromis oplossing of zelfs nieuwe verkiezingen in de UK en zelfs uitstel) staan nog open waardoor je er vanuit kan gaan dat er bij elk scenario waarschijnlijk uitvoeringsproblemen zullen zijn. Engelsen hebben vaak de neiging te denken dat als ze een besluit hebben genomen en dit vastgelegd op papier dat dan iedereen vanzelf wel conform dat besluit gaat werken, implementeren is niet hun sterkste kant.

Wat me daarbij opvalt is dat ik de laatste tijd steeds meer artikelen lees waarin de gevolgen van de Brexit worden gebagatelliseerd en wordt gesteld dat die allemaal wel mee zullen vallen. Tevens is er weinig aandacht voor de gevolgen voor de resterende EU-landen die immers te maken krijgen met het krimpen van het EU-budget en de gevolgen daarvan voor het EU-huishoudboekje, zeker in het geval van een harde Brexit waarbij de UK de 44 miljard  euro compensatie niet wil betalen. Waarschijnlijk zal het EU-budget hetzelfde blijven en zullen we allemaal wat meer moeten bijdragen, dat wordt nog een leuk item voor de Europese verkiezingen volgend jaar.

Terwijl de UK eind maart in welke vorm dan ook uit de EU stapt hebben we eveneens te maken een oplopende handelsoorlog tussen de VS en een toenemend aantal andere landen, het stokpaardje van Donald Trump. Voortvarend worden bestaande handelsverdragen opgezegd en nieuwe, met voor de VS gunstiger voorwaarden, afgesloten. En als een land niet mee wil werken worden door de US handelsbelemmerende maatregelen genomen om de druk op te voeren, goed voor de Amerikaanse schatkist overigens die verhoging van de invoerrechten.  

DE cumulatie van al deze ingrijpende veranderingen kan niet los van elkaar kunnen worden gezien en heeft direct invloed op onze welvaart: niemand kan voorspellen wat de impact op termijn zal zijn. Bij elkaar zorgen deze ontwikkelingen voor wereldwijde turbulentie die waarschijnlijk gaat leiden tot een herschikking van de machtsverhoudingen in de wereld waarbij de oude grootmachten ruimte zullen moeten gaan maken voor nieuwe en sommigen  een stapje terug zullen moeten doen in de wereldwijde rangorde.

Het lijkt erop dat na een relatief rustige periode sinds de tweede wereldoorlog we nu in een meer turbulente periode zijn terecht gekomen zonder dat we weten of dat nou goed of slecht is, we hebben geen idee. Wellicht constateren we over 10 jaar dat na 2018 de wereldeconomie booming is vanwege al die nieuwe bilaterale handelsakkoorden, de welvaart mondiaal toegenomen is, de inkomensongelijkheid sterk verbeterd is. Of, andersom, we een periode van grote economische problemen hebben gehad, de UK na de Brexit uit elkaar is gevallen en een aantal grote internationale conflicten vele slachtoffers en een grote stroom immigratie hebben opgeleverd.

Voorspellen is moeilijk, zeker als er zoveel turbulentie en onzekerheden zijn en in het geval dat iemand het wel weet wordt hij waarschijnlijk niet gelooft. En achteraf zullen er dan een hoop mensen zijn die zullen beweren dat ze het altijd al geweten hebben…