Het verdeelde Amerika
Tot vier jaar geleden was het volgen van de verkiezingen in de VS een hobby van mij. Als er debatten waren tussen de presidentskandidaten stond ik midden in de nacht op om ze te volgen. En dan daarna schakelen tussen CNN , NBC, ABC en BBC voor het spinnen en de commentaren tot de eerste peilingen de winnaar van het debat aanwees. Heerlijk dit soort democratische rituelen, de instituties die dit soort debatten organiseerden en de moderatoren die hun best deden het debat in goede banen te leiden.. Uiteindelijk won er dan iemand de verkiezingen en dat was dan dat en daar deden we het dan maar weer mee de komende vier jaar.
Dit jaar ben ik nog geen één keer vroeg opgestaan om een van de conventies te volgen. Het doet gewoon pijn te zien dat een land dat lang ons voorbeeld was zichzelf ten gronde richt en afglijdt tot een intern verdeeld land waar iedereen met elkaar overhoop ligt en er geen gemeenschappelijk noemer is waarop men zich kan vinden. Stad vs. platteland, Democraat vs. Republikein, wit tegen zwart, extreem rijk vs. middenklasse: de tegenstellingen zijn enorm in de VS en het debat wordt niet meer gevoerd volgens de traditionele spelregels maar online op twitter en op straat. Wat mij daarbij vooral is verbeten toon van het debat en de hoog oplopende emoties waaruit een diepgeworteld wantrouwen blijkt tussen de politieke opponenten maar ook bij de journalisten die er vaak zichtbaar moeite mee hebben onafhankelijk te blijven.
Wat er ook gebeurd, of Trump nu wint of Biden, de grote verliezers van deze verkiezingen zijn de Amerikanen zelf.
Populisme en polarisatie voeren de boventoon en het politieke debat wordt gedomineerd door het eigen gelijk en het in een kwaad daglicht zetten van je tegenstanders. Ondertussen is er steeds meer maatschappelijke onrust, een toenemend aantal werklozen, krimpt de Amerikaanse economie en loopt de VS het risico haar positie als politieke en economische wereldleider te verliezen. Voor het eerst in de geschiedenis wordt een wereldmacht niet door een concurrerende mogendheid om zeep geholpen maar door het volk zelf dat niet in staat is samen te leven en tot een politieke consensus te komen.
Het is nog maar de vraag of de presidentiële debatten, die gepland staan in oktober, door zullen gaan, daar is al veel gedoe over geweest. Tevens verschijnen er steeds meer berichten dat het niet vanzelfsprekend zal zijn dat de verliezer van de verkiezingen zich bij de uitslag zal neerleggen en het nog wel even zal gaan duren voordat de uitslag definitief bekend is. Allemaal zaken die het democratische gehalte van de verkiezingen in de VS onderuit halen en een trendbreuk zijn met het verleden.
Ondertussen grijpt Poetin de interne focus van de VS en het gebrek aan leiderschap aan om oppositieleider Aleksej Navalny uit te schakelen en Belarus over te nemen en kan Yi Jinping de weerstand in de provincie tegen het centraal gezag van de Oeigoeren, Mongolen en in Hong Kong aanpakken. Gelukkig hebben we Angela Merkel nog die zich hard maakt voor Navalny, vanuit de VS blijft het echter helaas stil. Niet zo gek want Donald Trump maakt er tegenwoordig zelf ook gebruik van zijn politieke tegenstanders zwart te maken en er alles aan te doen hun democratische recht om te stemmen te ontnemen, geen wonder dat hij twijfelt aan de bewijzen tegen de Russen.
