Weg met de SER en het primaat weer terug bij de politiek!
Uiterlijk 15 maart volgende jaar hebben we weer verkiezingen in Nederland en daar is nog weinig van te merken. Neem het nieuws deze week van De Nederlandsche Bank over het verlies van een half miljoen vaste banen de laatste dertien jaar, 506.000 om precies te zijn en het tegelijkertijd toenemen van het aantal zzp’ers en mensen met een flexbaan met meer dan één miljoen: 1.026.000. Dit blijkt uit het rapport ‘Economische Vooruitzichten en Ontwikkelingen’ waarover DNB directeur Job Swank stelde ‘Ik heb geen oordeel of dat goed of slecht is. Het enige wat kan worden vastgesteld is dat het sociaal engagement in Nederland – pensioenen en uitkeringen – nog altijd gericht is op de mensen in vaste dienst’, aldus Swank.
Deze flexibilisering van de arbeidsmarkt heeft er dus voor gezorgd dat per saldo meer dan een half miljoen banen bij zijn gekomen maar anderzijds dat de arbeidsinkomensquote in Nederland is vermindert ten faveure van de winsten en een dalende koopkracht voor de middengroepen. Onontkoombaar volgens Swank: ‘Je ziet dit nu eenmaal in alle landen gebeuren, als gevolg van de mondialisering, het wegvallen van banen in het middensegment en de tanende macht van vakbonden.’
Diezelfde dag stond er een interview in de Volkskrant met Buma van het CDA en Samsom van de PvdA waarin zij twee belangrijke problemen aankaarten waarmee ZZP’ers en mensen met een flexbaan in de praktijk geconfronteerd worden: het vaak ontbreken van goede sociale voorzieningen bij ziekte en het opbouwen van een pensioen. Voor een oplossing van deze problemen kijken zowel Samsom als Buma naar de sociale partners en het overleg in de Sociaal Economische Raad (SER) en daar zijn de partijen al jaren verdeeld. De werkgevers zijn onderling hierover verdeeld en de vakbonden komen nog steeds primair op voor het belang de werknemers met een vast contract. Dit schiet dus niet op zo heren politici, tijd voor een eigen visie en ingrijpende eigen voorstellen zou ik zeggen zo vlak voor de verkiezingen! Wijzen naar de SER schiet niet op omdat de huidige SER niet meer een afspiegeling is van de werkelijke sociale economische verhoudingen en primair focust op de verhouding werknemer vs. werkgever in plaats van de nieuwe realiteit van oud vs. jong, vast vs. flexibel werkend, hoog vs. laag opgeleid en zelfstandigen, die zowel werknemer als werkgever zij, vs. overheid die het met al die regels en administratie verplichtingen het er niet makkelijker opmaakt te ondernemen en daar waar winst gemaakt wordt zal proberen dit weer richting de belastingdienst af te romen: de wereld is veranderd!
Als je na 2000 geboren bent dan weet je dat als je gaat werken er drie opties zijn: 1) je begint met een tijdelijk contract, 2) wordt ZZP’er of 3) start een eigen bedrijf. Beginnen met een vast contract is geen reële optie en zou voor velen de voorkeur hebben maar vast is tegenwoordig lang niet meer zo vast als vroeger door de veranderingen in het ontslagrecht, de flexwet en de verkorting van de werkloosheidsuitkering. En waarschijnlijk zal je tijdens je carrière nogal eens gaan switchen, je start met en flexcontract tot je te duur wordt, wordt dan ZZP’er omdat je jezelf dan onder de prijs van het flexcontract kan aanbieden en, als de gelegenheid zich voordoet, doe je mee aan een startup en wordt je eigen ondernemer. Je moet dus goed voor jezelf kunnen zorgen tegenwoordig en er op voorbereid zijn dat de zekerheden van vandaag morgen wel eens onzeker kunnen zijn, je eigen risico managen is tegenwoordig erg belangrijk en niks is meer zeker.
En ondertussen is het moeilijk met je flexcontract een hypotheek te krijgen, blijven de huren en kosten stijgen, zit je wellicht met een studieschuld vanwege het net ingevoerde leenstelsel en zou het best wel eens kunnen dat als je dertig jaar bent er alweer een jongere generatie achter je staat te hijgen om jouw baan over te nemen als stagiair ‘eager’ om zelfs tegen een minimale vergoeding te beginnen en waarschijnlijk nog beter en passend opgeleid dan jij: de ontwikkelingen gaan snel en in tien jaar voldoet jouw opleiding al niet meer aan de nieuwe kwalificaties.
Nogal ingrijpende ontwikkelingen voor de burgers zou ik zeggen dus had ik verwacht dat onze politici staan te dringen na de publicatie van De Nederlandsche Bank hun visie op dit onderwerp te geven met nog maar 9 maanden voor de verkiezingen op 15 maart 2017. Het primaat met betrekking tot een oplossing van deze problemen moet toch echt bij de politiek liggen en niet bij de SER die niet meer de sociaal economische realiteit weerspiegelt.
Vanmorgen geen politiek reacties terug kunnen terugvinden in de Volkskrant een dag na de publicatie van het artikel over het rapport van De Nederlandsche Bank. Wel worden in diezelfde krant maar liefst negen pagina’s besteed aan racisme en wordt in een van die artikelen gesteld dat veel politieke partijen verwachten dat de sociaal culturele onderwerpen als racisme en integratie in de komenden campagnes een grotere rol gaan spelen dan de traditionele sociaal economische. Ik denk dat de partijen die dit doen de verkeerde keuze maken, de huidige onrust in de samenleving heeft niet alleen te maken met racisme en integratie, waarover overigens veel partijen het in essentie eens zijn, maar eveneens over de sociaal economische ongelijkheid die toenemend zoals De Nederlandse Bank nu formeel heeft geconstateerd.
In de strijd tegen George Bush gebruikte Bill Clinton in 1991 met succes de slogan van zijn campagneleider James Carville “It’s the economy, stupid“. Bush was eerder dat jaar heel populair vanwege de invasie in Irak maar dat veranderde snel vanwege de slechte werkgelegenheidscijfers waardoor Bill Clinton uiteindelijk won. De focus van Bush op zijn geopolitiek succes was niet succesvol omdat het bij veel burgers uiteindelijk toch om de portemonnee gaat en sociaal economische zekerheid.
Welke partij komt er nu eens met een goede aansprekende visie op deze problematiek? Dan maken zij een behoorlijke kans dat ik op ze ga stemmen. Meerdere vrienden hebben me gewezen op het boek van Jesse Klaver over economisme waarvan de kern is dat alles wordt gereduceerd tot een economische en financiële rekensom en zijn stelling dat rechtvaardigheid, duurzaamheid en compassie belangrijker zouden moeten zijn dan economische groei. Ga ik zeker lezen maar ook de andere verkiezingsprogramma’s, nog negen maanden te gaan dames en heren politici!
