China’s intimidatie politiek
Vandaag werd bekend dat de Australische journalisten Bill Birtless en Michale Smith onder begeleiding van een diplomatieke escorte uit China gevlucht zijn nadat ze door de Chinese autoriteiten onder druk werden gezet. De twee zouden banden hebben met de presentatrice Cheng Lei, die de Australische nationaliteit heeft, en momenteel onder ‘residentieel toezicht’ staat waarbij China zich beroept op de staatsveiligheid. Hoe dat toezicht eruit ziet weten we van Ai Weiwei die dit residentieel toezicht zelf heeft ondervonden en zijn detentie en verhoor ervaringen in beeld heeft gebracht.
Dit deed me denken aan de zaak van de voormalig president van Interpol, Meng Hongwei, die in oktober 2018 plots verdween totdat na verloop van tijd bleek dat hij werd vastgehouden door de Chinese autoriteiten vanwege de beschuldiging van omkoping. Terwijl Meng Hongwei de baas was bij Interpol werden door de Chinese overheid tal van verzoeken aan Interpol gedaan om Chinese bestuurders en zakenmensen te kunnen ondervragen over beschuldigingen met betrekking tot corruptie. Blijkbaar deed Meng Hongwei niet wat de Chinese overheid wilde en heeft hij dit moeten bekopen met ontvoering en een strafrechtelijke vervolging.
Meng Hongwei verliet Frankrijk, waar hij woonde en Interpol gevestigd is, op 20 September 2018 en en kwam vijf dagen later in China aan na een vlucht uit Stockholm, diezelfde dag stuurde hij zijn vrouw Grace Meng een emoji van een mes, suggererend dat hij gevaar liep. Blijkbaar zijn de Chinese autoriteiten in staat het hoofd van Interpol ongezien uit Europa op transport te zetten naar China zonder dat dit opvalt. Je zou toch verwachten dat het hoofd van de organisatie die de grootste database met gegevens over criminelen beheerd waarop 194 landen toegang hebben beter beveiligd is.
In de pers kwamen er berichten dat hij werd beschuldigd van het bevoordelen van een cybersecutity bedrijf. Op 4 oktober deed zijn vrouw aangifte van vermissing van haar man waarna ze door de politie moest worden beschermd omdat ze werd bedreigd via de telefoon en via het internet. Twee dagen later kwam er een officieel verzoek om opheldering van Interpol aan China over zijn status.
De Chinezen reageerden daarop door te stellen dat Meng Hongwei werd beschuldigd van omkoping terwijl hij voor de kustwacht en later als onderminister verantwoordelijk was voor de openbare orde. Tevens ontving Interpol een brief van Meng Hongwei waarin hij ontslag nam, een beslissing die hij volgens zij vrouw onder politiek druk heeft genomen.
Op 20 juni 2019 verklaarde Meng Hongwei dat hij schuldig was en voor 14.5 miljoen yuan, d.w.z. 2.11 miljoen dollar, aan steekpenningen had aanvaard. Op 21 January 2020 werd hij veroordeeld tot 13,5 jaar gevangenis en het terugbetalen van 2 miljoen. Hij ging niet in beroep tegen zijn veroordeling.
Overigens probeerden de Russen in de strijd om de opvolging van Meng Hongwei een eigen kandidaat naar voren te schuiven: Aleksandr Prokopchuck, net als China hopende de Interpol database voor de eigen doelstellingen te kunnen gebruiken. Er zijn vele voorbeelden bekend van verzoeken tot uitlevering van Poetin van zijn politieke opponenten via Interpol. De lobby van de Russen voor de benoeming van de eigen kandidaat is gelukkig niet gelukt want uiteindelijk kwam de Zuid Koreaan Kim Yong Yang als nieuwe president uit de bus.
Ik heb me altijd verbaasd over het gebrek aan solidariteit tussen de 194 landen die deel uitmaken van Interpol en de ontvoering en vervolging van hun president Meng Hongwei zonder al te veel protest hebben laten gebeuren. Zelfs tot een klacht bij het Internationale Gerechtshof is het niet gekomen. Je zou toch zeggen dat Interpol het internationaal recht hoog in het vaandel heeft staan en juist als de hoogste vertegenwoordiger daarvan op een illegale wijze wordt afgezet dit grote gevolgen zou moeten hebben voor de onderlinge internationale samenwerking.
Zonder internationale weerstand tegen deze praktijken kan China doorgaan haar burgers te intimideren en journalisten monddood te make en door ons zwijgen laten we dit soort praktijken stilzwijgend toe.
