Wim Brands
De afgelopen maanden volgde ik een schrijverstraining bij de schrijversvakschool in Amsterdam gegeven door Wim Brands. Wim gaf ons wekelijks een schrijfopdracht mee naar huis en liet ons tijdens de les onze schrijfsels voorlezen waarna hij ons uitnodigde op elkaars werk te reageren. Pas daarna gaf hij ons op zijn kenmerkende, geïnteresseerde manier feedback. Af en toe stopte hij onverwacht en gaf een nieuwe opdracht die we dan ter plekke moesten uitwerken.
Wim nam ons serieus en had geen voorkeuren: alle tien deelnemers kregen dezelfde aandacht waardoor iedereen zich in de groep veilig voelde en kon uiten. De laatste les viel het me op dat hij er met zijn hoofd niet bij was en veel met zijn smartphone bezig was. Aan het eind van de les stond hij op met een ‘Het gaat de goed kant op!’ en weg was hij, het zou de laatste keer zijn. We kregen te horen dat hij ziek was en zijn lessen werden door een andere schrijver overgenomen.
Wat ik met name van Wim geleerd heb is dat schrijven begint met goed en aandachtig lezen wat je op papier hebt gezet: wat staat daar eigenlijk en is dat niet alleen voor jezelf maar ook voor anderen begrijpelijk? In een van de lessen had Wim vier boeken bij zich waaruit hij ons de eerste alinea liet lezen met de vraag: kloppen de zinnen die hier staan? En steeds vonden we wel wat… Wim was vooral een meester in het lezen!
Een van de opdrachten die we kregen was een verhaal te schrijven op basis van de zin: ‘Toen ik wakker werd was ik in een woud’. Na enig speurwerk kwam ik er achter dat het hier om de beginregel van een gedicht van Louise Glück ging, ik begreep dat hij daar erg van onder de indruk was:
Trillium – Louise Glück
March 23, 2009
Trillium
When I woke up I was in a forest. The dark
seemed natural, the sky through the pine trees
thick with many lights.
I knew nothing; I could do nothing but see.
And as I watched, all the lights of heaven
faded to make a single thing, a fire
burning through the cool firs.
Then it wasn’t possible any longer
to stare at heaven and not be destroyed.
Are there souls that need
death’s presence, as I require protection?
I think if I speak long enough
I will answer that question, I will see
whatever they see, a ladder
reaching through the firs, whatever
calls them to exchange their lives—
Think what I understand already.
I woke up ignorant in a forest;
only a moment ago, I didn’t know my voice
if one were given to me
would be so full of grief, my sentences
like cries strung together.
I didn’t even know I felt grief
until that word came, until I felt
rain streaming from me
Erik Menkveld maakte hiervan de volgende vertaling gepubliceerd in Raster 107, 2004:
Het thema van het wakker worden in een donker woud kwam ik later ook tegen bij het lezen in ‘De goddelijke komedie’ van Dante Alighieri, 800 jaar eerder geschreven, dat begint met de de woorden:
Op ’t midden van ons levenspad gekomen, Kwam ik bij zinnen in een donker woud Want ik had niet de rechte weg genomen.
Waarbij de weg waar Dante het over heeft, de weg naar de waarheid is en ook hij ziet na het ontwaken aan het begin van de morgen het stralen van de zon die de mensen overal de rechte weg wijst waarbij de zon verwijst naar de ‘goddelijke liefde die de schoonheid in beweging zet’.
