Vandaag werd bekend dat de Australische journalisten Bill Birtless en Michale Smith onder begeleiding van een diplomatieke escorte uit China gevlucht zijn nadat ze door de Chinese autoriteiten onder druk werden gezet. De twee zouden banden hebben met de presentatrice Cheng Lei, die de Australische nationaliteit heeft, en momenteel onder ‘residentieel toezicht’ staat waarbij China zich beroept op de staatsveiligheid. Hoe dat toezicht eruit ziet weten we van Ai Weiwei die dit residentieel toezicht zelf heeft ondervonden en zijn detentie en verhoor ervaringen in beeld heeft gebracht.
Ai Weiwei terwijl hij ondervraagd werd
Dit deed me denken aan de zaak van de voormalig president van Interpol, Meng Hongwei, die in oktober 2018 plots verdween totdat na verloop van tijd bleek dat hij werd vastgehouden door de Chinese autoriteiten vanwege de beschuldiging van omkoping. Terwijl Meng Hongwei de baas was bij Interpol werden door de Chinese overheid tal van verzoeken aan Interpol gedaan om Chinese bestuurders en zakenmensen te kunnen ondervragen over beschuldigingen met betrekking tot corruptie. Blijkbaar deed Meng Hongwei niet wat de Chinese overheid wilde en heeft hij dit moeten bekopen met ontvoering en een strafrechtelijke vervolging.
Meng Hongwei verliet Frankrijk, waar hij woonde en Interpol gevestigd is, op 20 September 2018 en en kwam vijf dagen later in China aan na een vlucht uit Stockholm, diezelfde dag stuurde hij zijn vrouw Grace Meng een emoji van een mes, suggererend dat hij gevaar liep. Blijkbaar zijn de Chinese autoriteiten in staat het hoofd van Interpol ongezien uit Europa op transport te zetten naar China zonder dat dit opvalt. Je zou toch verwachten dat het hoofd van de organisatie die de grootste database met gegevens over criminelen beheerd waarop 194 landen toegang hebben beter beveiligd is.
In de pers kwamen er berichten dat hij werd beschuldigd van het bevoordelen van een cybersecutity bedrijf. Op 4 oktober deed zijn vrouw aangifte van vermissing van haar man waarna ze door de politie moest worden beschermd omdat ze werd bedreigd via de telefoon en via het internet. Twee dagen later kwam er een officieel verzoek om opheldering van Interpol aan China over zijn status.
De Chinezen reageerden daarop door te stellen dat Meng Hongwei werd beschuldigd van omkoping terwijl hij voor de kustwacht en later als onderminister verantwoordelijk was voor de openbare orde. Tevens ontving Interpol een brief van Meng Hongwei waarin hij ontslag nam, een beslissing die hij volgens zij vrouw onder politiek druk heeft genomen.
Meng Honwei tijdens zijn proces
Op 20 juni 2019 verklaarde Meng Hongwei dat hij schuldig was en voor 14.5 miljoen yuan, d.w.z. 2.11 miljoen dollar, aan steekpenningen had aanvaard. Op 21 January 2020 werd hij veroordeeld tot 13,5 jaar gevangenis en het terugbetalen van 2 miljoen. Hij ging niet in beroep tegen zijn veroordeling.
Overigens probeerden de Russen in de strijd om de opvolging van Meng Hongwei een eigen kandidaat naar voren te schuiven: Aleksandr Prokopchuck, net als China hopende de Interpol database voor de eigen doelstellingen te kunnen gebruiken. Er zijn vele voorbeelden bekend van verzoeken tot uitlevering van Poetin van zijn politieke opponenten via Interpol. De lobby van de Russen voor de benoeming van de eigen kandidaat is gelukkig niet gelukt want uiteindelijk kwam de Zuid Koreaan Kim Yong Yang als nieuwe president uit de bus.
Ik heb me altijd verbaasd over het gebrek aan solidariteit tussen de 194 landen die deel uitmaken van Interpol en de ontvoering en vervolging van hun president Meng Hongwei zonder al te veel protest hebben laten gebeuren. Zelfs tot een klacht bij het Internationale Gerechtshof is het niet gekomen. Je zou toch zeggen dat Interpol het internationaal recht hoog in het vaandel heeft staan en juist als de hoogste vertegenwoordiger daarvan op een illegale wijze wordt afgezet dit grote gevolgen zou moeten hebben voor de onderlinge internationale samenwerking.
Zonder internationale weerstand tegen deze praktijken kan China doorgaan haar burgers te intimideren en journalisten monddood te make en door ons zwijgen laten we dit soort praktijken stilzwijgend toe.
Tot vier jaar geleden was het volgen van de verkiezingen in de VS een hobby van mij. Als er debatten waren tussen de presidentskandidaten stond ik midden in de nacht op om ze te volgen. En dan daarna schakelen tussen CNN , NBC, ABC en BBC voor het spinnen en de commentaren tot de eerste peilingen de winnaar van het debat aanwees. Heerlijk dit soort democratische rituelen, de instituties die dit soort debatten organiseerden en de moderatoren die hun best deden het debat in goede banen te leiden.. Uiteindelijk won er dan iemand de verkiezingen en dat was dan dat en daar deden we het dan maar weer mee de komende vier jaar.
Dit jaar ben ik nog geen één keer vroeg opgestaan om een van de conventies te volgen. Het doet gewoon pijn te zien dat een land dat lang ons voorbeeld was zichzelf ten gronde richt en afglijdt tot een intern verdeeld land waar iedereen met elkaar overhoop ligt en er geen gemeenschappelijk noemer is waarop men zich kan vinden. Stad vs. platteland, Democraat vs. Republikein, wit tegen zwart, extreem rijk vs. middenklasse: de tegenstellingen zijn enorm in de VS en het debat wordt niet meer gevoerd volgens de traditionele spelregels maar online op twitter en op straat. Wat mij daarbij vooral is verbeten toon van het debat en de hoog oplopende emoties waaruit een diepgeworteld wantrouwen blijkt tussen de politieke opponenten maar ook bij de journalisten die er vaak zichtbaar moeite mee hebben onafhankelijk te blijven.
Wat er ook gebeurd, of Trump nu wint of Biden, de grote verliezers van deze verkiezingen zijn de Amerikanen zelf.
Populisme en polarisatie voeren de boventoon en het politieke debat wordt gedomineerd door het eigen gelijk en het in een kwaad daglicht zetten van je tegenstanders. Ondertussen is er steeds meer maatschappelijke onrust, een toenemend aantal werklozen, krimpt de Amerikaanse economie en loopt de VS het risico haar positie als politieke en economische wereldleider te verliezen. Voor het eerst in de geschiedenis wordt een wereldmacht niet door een concurrerende mogendheid om zeep geholpen maar door het volk zelf dat niet in staat is samen te leven en tot een politieke consensus te komen.
Het is nog maar de vraag of de presidentiële debatten, die gepland staan in oktober, door zullen gaan, daar is al veel gedoe over geweest. Tevens verschijnen er steeds meer berichten dat het niet vanzelfsprekend zal zijn dat de verliezer van de verkiezingen zich bij de uitslag zal neerleggen en het nog wel even zal gaan duren voordat de uitslag definitief bekend is. Allemaal zaken die het democratische gehalte van de verkiezingen in de VS onderuit halen en een trendbreuk zijn met het verleden.
Ondertussen grijpt Poetin de interne focus van de VS en het gebrek aan leiderschap aan om oppositieleider Aleksej Navalny uit te schakelen en Belarus over te nemen en kan Yi Jinping de weerstand in de provincie tegen het centraal gezag van de Oeigoeren, Mongolen en in Hong Kong aanpakken. Gelukkig hebben we Angela Merkel nog die zich hard maakt voor Navalny, vanuit de VS blijft het echter helaas stil. Niet zo gek want Donald Trump maakt er tegenwoordig zelf ook gebruik van zijn politieke tegenstanders zwart te maken en er alles aan te doen hun democratische recht om te stemmen te ontnemen, geen wonder dat hij twijfelt aan de bewijzen tegen de Russen.
Deze maand was het tweehonderd jaar geleden dat Karl Marx werd geboren, de ideologische grondlegger van het communisme en inspirator voor vele autoritaire regimes die een socialistische heilstaat nastreven. Marx overleed in 1883 in Londen en honderd jaar later beleefde het communisme zijn hoogtepunt toen circa eenderde van de wereldbevolking onder een communistische regime leefde. Nu zijn daar nog maar vijf landen van over en kan geconcludeerd worden dat ondanks alle inspanningen en de tientallen miljoenen slachtoffers die gevallen zijn de beoogde klasseloze maatschappij nergens gerealiseerd is.
Daarom was het dan ook interessant in mijn vakantie het boek ‘Stalin, The Court of the Red Tsar’ van Simon Sebag Montefiore te lezen dat een goed beeld geeft van de machtsverhoudingen binnen de top van de communistische partij in Rusland onder Josef Stalin. Montefiore beschrijft het dagelijks leven in het Kremlin waarbij hij gebruik kon maken van de archieven die tegenwoordig ook opengesteld zijn voor Westerse onderzoekers aangevuld met interviews met ooggetuigen en nabestaanden van diegenen die destijds een belangrijke rol speelden binnen het Sovjet regime. Een van de voordelen van het Russische communistische centraal geleide systeem was dat ze hun administratie wel goed op orde hadden er veel historisch materiaal in archieven terecht is gekomen en de huidige archivarisssen graag willen meewerken zoals bijvoorbeeld ook blijkt aan het onderzoek dat Westerse onderzoekers onlangs konden doen naar de resten van Hitler die in het KGB archief in Moskou lagen.
Uit de biografie komt het beeld naar voren dat Stalin achter de muren van het Kremlin en vanuit zijn datsja’s met een kleine groep intimi en hun familie de dienst uitmaakte en afgeschermd van de werkelijkheid buiten het Kremlin. Daarbij zorgde Stalin ervoor deze groep mensen volledig onder controle te houden zodat niemand een bedreigingen kon worden voor zijn machtspositie, hij wist dat als iemand zijn rol als leider zou overnemen dit hem de kop zou kosten, zo ging dat nou eenmaal in Sovjet Rusland destijds. Kritiek op het centraal gezag van de communistische partij kon verbanning naar Siberië of executie tot gevolg hebben. En dat had niet alleen consequenties voor jou maar ook voor je familie, je vrienden en iedereen waar je een relatie mee onderhield, als je in ongenade was gevallen bij de communistische machthebbers kon dat gevolgen hebben voor honderden anderen in jouw omgeving.
Stalin had een aantal methoden die hij gebruikte om controle op zijn directe omgeving te kunnen uitoefenen en te manipuleren. Als er bijvoorbeeld iemand een belangrijke positie kreeg nodigde hij deze uit voor het eten of een bezoek aan zijn datsja om deze persoon te testen, zo’n uitnodiging van Stalin kon je beter niet weigeren. Dit waren vaak langdurige sessies waar flink gedronken werd en die Stalin de mogelijkheid gaf iemand goed te leren kennen, aan zich te binden en in te schatten wat hoe loyaal hij was.
Een ander voorbeeld van de manier waardoor hij mensen manipuleerde was de wijze waarop hij vergaderde. Zelf zat Stalin een vergadering nooit voor, dat liet hij graag aan een ander over. Tijdens de vergaderingen nam hij nooit als eerste het woord, hij liet anderen eerst praten zodat hij iedereen goed kon observeren en beoordelen. Wat hij wel deed was tijdens de vergadering korte briefjes aan de aanwezigen sturen met een aanwijzing, een commentaar of een dreigement. Deze briefjes zijn bewaard gebleven en daaruit blijkt dat hij anderen in het politbureau tijdens vergaderingen van het politbureau intimideerde door bijvoorbeeld te dreigen met ontslag, overplaatsing of erger. En als er gasten bij een vergadering waren was hij juist weer de enige die wat zei terwijl iedereen aan tafel wijselijk zijn mond hield instemmend knikkend af en af en toe een aantekening makend, een bezoekje aan Stalin was geen pretje! De formele vergaderingen gingen vaak over in informele etentjes met verplichte aanwezigheid voor het kader waar flink gedronken werd en waarbij de partners eveneens kwamen opdagen. Stalin zelf dronk dan overigens uit een eigen fles en hij is een paar keer betrapt op het toasten met een glas water in plaats van wodka terwijl hij het drinken van anderen juist stimuleerde. Allemaal trucs om controle uit te oefenen op de mensen in zijn omgeving.
Kritiek op Stalin en zijn standpunten stond gelijk aan kritiek op de partij en het communisme. Stalin had dus altijd gelijk en in zijn ogen waren alle middelen geoorloofd. Vaak was er geen enkel bewijs tegen iemand en baseerde Stalin zich puur op zijn intuïtie, een vermoeden kon genoeg zijn om iemand uit zijn functie te zetten, en als er geen bewijs was werd dat wel gecreëerd, met de waarheid nam Stalin het niet zo nauw. Zo kon het gebeuren dat Stalin een kameraad , waar hij jarenlang mee had samengewerkt en die in ongenade was gevallen, persoonlijk beloofde hem niet te zullen executeren terwijl deze een dag later wel degelijk voor het vuurpeloton kwam te staan. Een waar schrikbewind en als je de biografie leest blijkt dat eigenlijk iedereen die zich in de kring van Stalin heeft begeven vroeg of laat in ongenade viel met alle gevolgen van dien. Eind jaren dertig nemen de deportaties en executies explosief toe en en kan alleen al de gedachte dat je wellicht in de toekomst iets verkeerd zou kunnen doen al genoeg reden voor vervolging.
Stalin vond het meer dan rechtvaardig dat er uit naam van het communisme slachtoffers vielen, ook al waren dat er miljoenen, dat bracht de socialistische heilstaat alleen maar dichterbij. De vele zuiveringen waren volgens Stalin nodig om de socialistische heilstaat dichterbij te brengen, persoonlijke of familaire verhoudingen waren in zijn ogen altijd ondergeschikt aan het algemene belang: een goede communist moet volgens Stalin zelfs zijn vrouw en kinderen vermoorden als dat in het belang is van de revolutie. Volgens getuigen was Stalin na een grote zuiveringsactie bijzonder vrolijk omdat er weer een probleem was opgelost en het socialisme een stap dichterbij.
De biografie deed me denken aan ‘The Noise of Time’ van Julian Barnes die in deze roman beschrijft hoe de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj zich onder Stalin staande weet te houden en welke consessies hij moet doen om als kunstenaar te kunnen overleven en tegemoet te komen aan de eisen van Stalin, de Staatscommissie voor het Repertoire en de Componistenbond waar je lid van moest zijn om je werk te kunnen laten uitvoeren. Als je als musicus tot staatsvijand werd verklaard had dat grote consequenties voor jou en voor je familie, je vrienden, de dirigent die werk van je speelt, heeft gespeeld of voorstelt te spelen, de leden van het strijkkwartet, de concertzalen en zelfs je publiek. Sjostakovitsj heeft een tijdje op de zwarte lijst gestaan maar wist dat, na een telefoontje met Stalin persoonlijk die hiervan niet op de hoogte was, ongedaan te krijgen. Continu moest Sjostakovitsj buigen voor de eisen van de machthebbers, zo kreeg hij zelfs een tijdje een politieke coach toegewezen die hem op het recht pad moest zien te houden. Uiteindelijk wordt Sjostakovitsj tegen zijn zin en onder grote druk overgehaald lid te worden van de communistische partij en door het regime ingezet voor propaganda activiteiten.
De biografie over Stalin geeft een onthullend beeld van wat zich destijds allemaal in de Sovjetunie afspeelde en het is ronduit fascinerend hoelang Stalin zijn positie kon vasthouden door zijn schrikbewind gebaseerd op volledige controle, intriges, terreur en het nastreven van eigenbelang. Eigenlijk was het destijds de beste strategie niet op te vallen en niet tot het kringetje rond Stalin te behoren, kwam je eenmaal met hem in aanraking dan was je vroeg of laat de pineut. Zelf zorgde hij overigens goed voor zichzelf met zijn vele uitstapjes naar zijn datsja’s, bezoeken aan kuuroorden, jachtpartijen en feestje. De executies en processen waarvoor hij verantwoordelijkheid was heeft hij nooit zelf bijgewoond.
Gelukkig heeft het communisme momenteel haast geen aanhang meer en leeft meer dan de helft van de wereldbevolking in een democratisch land. Wel zie je tegenwoordig dat veel van de methoden die Stalin destijds gebruikte om zijn omgeving te beïnvloeden tegenwoordig door veel politici en managers gebruikt worden. Neem bijvoorbeeld Donald Trump zijn tweets waarmee hij het ontslag van zijn minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson aankondigde, die deden me erg denken aan de briefjes van Stalin. Maar ook Poetin, die voor de KGB heeft gewerkt en zijn politieke oponenten laat vervolgen, en Erdogan, die hele groepen onderwijzers en militairen opsluit en laat vervolgen, doen denken aan de manier waarop Stalin omging met zijn politieke tegenstanders.
De waarheid verdraaien, manipuleren, intimideren, framen, spinnen, trollen en met fakenews de publieke opinie beïnvloeden zijn tegenwoordig helaas vast onderdeel geworden van het politieke métier. Gelukkig speelt zich dit tegenwoordig niet meer in het verborgene af maar in de openbaarheid van het internet. De briefjes van Jozef Stalin kwamen pas achteraf na archiefonderzoek naar buiten terwijl de tweets van Donald Trump direct voor iedereen op het internet te lezen zijn. Stalin zou waarschijnlijk erg blij geweest zijn met een algoritme dat voorspelde wie het hem in de toekomst lastig zouden kunnen maken, dan kon hij op zijn potentiële tegenstanders meteen een drone afsturen, heb je daar geen mensen meer voor nodig…
Ondanks de boycot maatregelen van de VS en Europa heeft Rusland politiek en economisch een succesvol jaar achter de rug en kan Vladimir Poetin tevreden terugkijken op 2016.
Op politiek terrein heeft Poetin Ruslands militaire positie in Syrië versterkt door samenwerking met het Syrië van Sadat en Iran, de relatie met Turkije hersteld, eindelijk een overeenkomst afgesloten voor de olie en gasleiding over Turks grondgebied, Ruslands positie in de Krim en Oekraïne geconsolideerd en gezorgd voor een militaire dreiging die de voormalige Sovjet republieken serieus nemen en de NAVO op stang jaagt (en waarvan we niet weten of die ook reëel is). Tevens heeft hij Donald Trump een duwtje in de rug kunnen geven in de verkiezingscampagne zodat hij eindelijk af is van die vervelende Obama zodat hij met Trump een in zijn ogen meer gelijkwaardige gesprekspartner krijgt.
Hoewel de economie over 2016 nog een lichte daling van het BNP laat zien van -0,5% voorspelt Moody’s voor de komende jaren weer groei: 2% voor 2017 en 3% voor 2018. Dit succes is het meest zichtbaar in de groei van de vermogens van de Russische miljardairs het afgelopen jaar die er voor het eerst in twee jaar weer behoorlijk op vooruit zijn gegaan, zie deze tabel van de top 10 miljardairs:
Ik heb de cijfers van Forbes over de afgelopen drie jaar in deze tabel bij elkaar gezet en de top 10 rijken (excl. Poetin want daar weten we het niet exact van) heeft haar vermogen het afgelopen jaar met 33 miljard zien stijgen, dus zo’n 25% erbij. En dat terwijl de totale Russische economie over dezelfde periode kromp. Vladimir Poetin komt in de Forbes lijst niet voor maar algemeen wordt aangenomen dat hij de rijkste Rus is met een geschat vermogen tussen de 30$ en 200$ miljard en daarmee de rijkste Rus is en wellicht zelfs de rijkste op aarde. De belangrijke oorzaak van zijn gestegen rijkdom moet worden gezocht in het feit dat steeds meer bedrijven onder staatstoezicht zijn gekomen, van 35% van het BNP naar 70% nu, en allerlei constructies waardoor Poetin zichzelf heeft kunnen verrijken. Donald Trump staat in de Forbes lijst met 4,5m$ op plaats 336, zal hij niet leuk vinden en waarschijnlijk de reden waarom hij zo zijn best doet hierover niks naar buiten te brengen. Ik ben benieuwd wat zijn zoon’s nu aantreffen tijdens de Due Diligence die als het goed is nodig is nu zijn bedrijf door zijn zoons wordt overgenomen. Hun succes zal afhangen van de groei van het concern dus hebben ze belang bij een lage inschatting, ben benieuwd of we daar nog wat van gaan merken de komende tijd.
Ik heb tevens opgezocht wie uit deze top 10 rijkste Russen om fiscale redenen hun holding in Nederland hebben (voor zover we weten) en dat zijn er 5, goed voor onze schatkist dus. We wisten natuurlijk al dat Poetin zijn dochter in Nederland een tijdje geleden in Nederland had en er zijn geruchten dat hij via stroman Gennady Timchenko zijn vermogen via Nederland veilig stelde als aanhouder van grondstoffenhandelaar Gunvor gevestigd aan de Amsterdamse Herengracht: dit bedrijf maakt over 2014 $267 miljoen nettowinst op een omzet van $88 miljard, goed voor de Nederlandse fiscus dus. De winst van deze miljardairs moet dus met name worden verklaard door internationalisering van hun economische activiteiten en kan niet verklaard worden door een interne Russische factoren en onze fiscale regelgeving zorgt ervoor de behaalde winst niet ten goede komt van de gewone Rus.
Met zijn geschatte vermogen kan Poetin zich meten met nummer 1 op de Forbes lijst 2016 Bill Gates met een geschat vermogen van 75m$, overigens staat de eerste Rus Leonid Mikhelson op plaats 60 met 14,4m$, uit de cijfers over 2017 blijkt dat hij inmiddels is ingehaald door Alexey Mordashov op de voet gevolgd door Mikhail Fridman. Fridman kwam deze deze week in het nieuws vanwege de arrestatie in Spanje van mede bestuurder Peter Wakkie bij telecom bedrijf Zed+ in Spanje, , op verzoek overigens van de FBO en de CIA. Wakkie wordt verdacht van het betalen van steekpenningen aan familieleden van Russische ministers. Tja, dat kan natuurlijk de flinke stijging verklaren.
Opvallend is dat er elk jaar weer flinke wijzigingen zijn in deze lijst, er zijn blijkbaar zoveel onzekerheden in de Russische economie dat je voor je het weet je plek moet afstaan aan iemand anders. Zo stond Vladimir Potanin, eigenaar van de grootste nikkel producent Norilsk Nickel nog bovenaan met 15,4m$ en nu op plaats vier. Wellicht heeft dat ook te maken met de echtscheiding met zijn dertigjarige vrouw Natalia Potanina die een schikking met hem trof en maandelijks $250,000 van hem krijgt en vastgoed in Moskou, Londen en New York: Ruslands jetset beweegt zich tegenwoordig internationaal en heeft overal vastgoed en bezittingen. Vladimir Potanin ooit vice president onder Poetin en een van de sponsoren van de Sochi Winter Olympische Spelen in 2014 en investeerde stevig in de ontwikkeling van het Olympische dorp (dat nu leg staat) en bezit hij tevens een transport en infrastructuur bedrijf, een farmaceutisch bedrijf en een ski resort. Handig met Poetin bevriend te zijn…
Je ziet op jaarbasis grote fluctuaties onder de ranking van de top miljardairs in Rusland terwijl deze ranking bijvoorbeeld in Europa of de VS veel stabieler is. Zo had bijvoorbeeld Roman Abramovich in 2007 een vermogen van 23,5m$ en is dat nu gekrompen tot 8,6m$ zodat hij buiten de huidige top 10 valt, hetzelfde geldt voor Mikhael Prokhorov (ooit 19,5m$ vermogen) en Oleg Deripaska (ooit 28m$), over deze laatste gaan overigens geruchten dat Paul Manafort, de voormalige campagneleider van Donald Trump voor hem gewerkt heeft. Je doet er in Rusland verstandig aan qua vermogen niet te dicht in de buurt van Poetin te komen lijkt het wel, anders loop je een flink risico! Wat Poetin aan lengte mist compenseert hij door de hoogte van zijn vermogen lijkt het wel, bij Trump ligt dat waarschijnlijk net andersom…
Tevens is het verstandig geen ruzie met hem te maken zoals bijvoorbeeld Oliemiljardair Michail Chodorkovski, in 2003 8m$ waard, ondervonden heeft. Chodorkovski wilde destijds de nieuwe president van Rusland worden, maar kwam voordat hij daartoe de kans kreeg in een strafkamp terecht wegens belastingontduiking en fraude. Pas na 10 jaar kreeg hij amnestie en week hij uit naar Zwitserland. In een land met een vermogende tsaar aan het hoofd doe je er goed aan niet groter te worden dan hij zelf en doe je aan spreiding van de risico’s door je portefeuille uit te breiden buiten de landsgrenzen.
Overigens moet de totale economische waarde van Rusland sterk gerelativeerd worden, qua BNP staat Rusland op plaats acht en zelfs kleiner dan Engeland en Duitsland, vanuit dit perspectief is het eigelijk onbegrijpelijk dat we ons zo druk maken om wat er in Rusland gebeurd: de economische invloed van Rusland op ons is marginaal en dat geldt tevens voor de militaire verhoudingen waar ze in het niet vallen als je dat vergelijkt met het totaal aan uitgaven van de Westerse landen, niet verstandig aan te vallen lijkt me Vladimir!
Deze week sprak ik een Rus die uit een vermogende familie komt en die in Nederland woont die mij vertelde dat veel Russen momenteel hun positie in Europa versterken ten koste van de US en UK omdat zij verwachten dat Trump en de Brexit het wel eens moeilijker zouden kunnen maken hun bezittingen daar te handhaven en dat Nederland daarom fiscaal een goed alternatief is. Ik heb een tijdje geleden een zakenman uit Oost Europa geholpen met het zoeken van een beleggingspand in Nederland om dezelfde reden en dat blijkt nu achteraf een hele goede investering te zijn geweest. Daarbij komt dat investeerders ook zien dat de kans dat het economisch klimaat in Nederland gaat wijzigen klein is: Nederlanders zijn immers, als het er op aankomt, meer koopman dan dominee. Zelfs PvdA minister Dijsselbloem is erg blij met de winstbelasting op vermogens van buitenlandse holdings en de ondoorzichtige “Fiscal Ruling” praktijk van de Belastingdienst die toch maar mooi onze schatkist aanvult zonder dat we er veel voor hoeven te doen!
Samenvattend kan je stellen dat Vladimir Poetin goed is in marketing en door dreiging meer voor elkaar krijgt dan de eigenlijke machtsverhoudingen rechtvaardigen en dat wij zo stom zijn daar steeds weer in te trappen!
Disclaimer:De bedragen van Forbes en de Quote zijn schattingen maar ze geven wel een aardig beeld, het zou interessant zijn als iemand dit eens gedetailleerd zou gaan uitzoeken!
Donald Trump kon de slaap niet vatten en zat in zijn kamerjas achter zijn bureau op de 26e verdieping uitkijkend over Central Park dat sinds een paar weken niet meer voor het publiek toegankelijk was. Na de mislukte raketaanval op Trump Tower hadden de veiligheidsdiensten tot deze ingrijpende maatregel besloten. Er was in eerste instantie veel weerstand geweest van de New Yorkers tegen deze maatregel maar na wat onderhandelen had hij een deal met het stadsbestuur kunnen maken waarbij op termijn een consortium van Central Park een pretpark zou maken met een strenge toegangscontrole en hij een licentie zou krijgen voor een helikopter landingsplaats in het park waar nu de ijsbaan was, dat zou hem minuten vliegtijd naar Washington schelen en op termijn een potentieel nieuwe inkomstenbron voor zijn Trump Foundation.
Maar dat was niet de reden waarom hij de slaap niet kon vatten. Hij was nu bijna een jaar POTUS en de eerste 100 dagen waren zeer succesvol geweest met name omdat hij een aantal “Quick Wins” had weten te implementeren die hem nog populairder maakten dan hij al was. De media waren allemaal zeer te spreken over de nieuwe wind die er waaide in Washington en de eerste resultaten die hij had geboekt. Een van de belangrijkste dingen die hij had gedaan was het scheiden van zijn operationeel team, dat vanuit het Witte Huis opereerde, en zijn Strategie en Communicatie team, dat door hem persoonlijk werd aangestuurd vanuit New York. Wie wat van Trump gedaan wou krijgen moest bij hem op audiëntie in zijn Trump Tower dat hij voor een mooi prijsje had verhuurd aan de Presidents Office en waar het een komen en gaan was van CEO’s, staatshoofden, “celebrities” en de intimi die behoorden tot zijn “Inner Circle”.
In het voorjaar werd hij voor het eerste geconfronteerd met een aantal problemen die zijn VP Mike Pence en manager van het operationeel team, niet zelf kon oplossen en waardoor hij gedwongen was in te grijpen. Dit had ertoe geleid dat hij wat kabinetsleden had moeten vervangen die blijkbaar niet goed gekwalificeerd waren, helaas had dit tot gevolg gehad dat er de nodige vuile was op straat was komen liggen. En daar hadden de traditionele media natuurlijk flink van gesmuld in hun oude anti Trump gedrag terugvallend. Gelukkig kon hij nog steeds gebruik maken van de diensten van zijn voormalige campagne manager Kellyanne Conway die een steeds belangrijkere rol speelde in zijn staf en zo langzamerhand ook in zijn privé leven… Zo had ze Trump goed geholpen toen een wel erg ambitieuze schoonzoon de macht wou grijpen in zijn Trump empirium zodat hij zelf geen zeggenschap meer zou hebben. Dit was uiteindelijk opgelost door hem af te kopen zonder dat dat tot een officiële scheiding leidde zodat de buitenwereld hier niks van had gemerkt maar dit had hem wel veel tijd gekost, hij haatte het wel met crisis management bezig te moeten zijn, liever was hij aan het bouwen..
Een van de eerste besluiten die Trump nam na zijn installatie tot President was het vaststellen van de zogenaamde “Trump doctrine” die uitgangspunt zou zijn voor zijn buitenlandse beleid onder aanvoering van voormalig Exxon Mobil baas Rex Tillerson. Kern daarvan was dat de wereld opnieuw zou worden ingedeeld in invloedssferen en dat niet langer één land het voor het zeggen had maar de wereld door de belangrijkste landen verdeeld zou worden in invloedssferen. Een andere belangrijke peiler van zijn nieuwe beleid was het inzetten van de nucleaire dreiging waarbij Trump de inzet van kernwapens waar ook op de wereld niet uitsloot. Om dit te regelen had hij de drie belangrijkste regeringsleiders bij elkaar geroepen: Poetin, Trump en Xi Jinping naar het voorbeeld van de Yalta conferentie in 1945, alleen deed deze keer Engeland niet mee mar China. De conferentie was georganiseerd in Honolulu op Hawaï omdat deze drie landen daar geografisch gezien aan elkaar grenzen maar ook wel een beetje om een plaagstootje uit te delen aan Barack Obama…
Na drie lange dagen onderhandelen hadden de grootmachten de wereld opnieuw verdeeld waarbij de geografische, militaire en economische grenzen opnieuw waren vastgelegd in invloedssferen met als mantra dat de conflicten binnen een bepaalde invloedssfeer door de desbetreffende grootmacht zelf opgelost zouden worden. Zowel bij Poetin, Trump en Xi Jinping stonden begrippen als “Democratie” en “Burgerrechten” niet hoog op de agenda en daarom waren ze het er al vrij snel over eens geworden dat pragmatisme de leidraad moest worden voor samenwerking en niet morele en ethische waarden. Rusland legde een claim op het Midden Oosten, China wilde Afrika en de US Zuid Amerika, Japan, Zuid Korea en Canada. In de periferie van de conferentie werd besloten dat Europa gewoon Europa bleef, daar viel immers niets te halen, met uitzondering van Groot Brittannië dat een aantal Commonwealth landen claimde waar ze al eeuwen een relatie mee hebben zoals bijvoorbeeld India, Australië en Nieuw Zeeland, daar had het trio geen probleem mee, een mooi resultaat voor Theresa May die midden in de Brexit onderhandelingen zat en wel een succesje kon gebruiken!
Het eerste wat er na deze conferentie gebeurde was dat China meteen een invasie pleegde op Taiwan en dat ging erg vlotjes. Formeel werd er à la Hong Kong een transitie regering geïnstalleerd maar al snel legden de Taiwanezen zich bij deze bezetting neer. Poetin op zijn beurt maakte een deal met Erdogan en in no time werden door beide partijen de problemen met ISIS in Irak en Syrië opgelost of beter gezegd weg gebombardeerd. Dit had een nieuwe stroom vluchtelingen naar Europa tot gevolg waardoor een grote hoeveelheid terroristen hun werkveld verlegden naar Europa. In het kort gezegd kwam het erop neer dat de grootmachten nu orde op zaken konden stellen in hun eigen territorium: iets dat ze al langer wilden doen maar vanwege de oude verhoudingen niet durfden. Dat dat soms gepaard ging met wat duw en trekwerk viel te verwachten maar deze nieuwe doctrine leverde ook veel mooie nieuwe dingen op, met name op economisch vlak. In no time sloten de drie grootmachten handelsverdragen met elkaar af waarbij het een beetje sneu was dat het Europa, vanwege de interne verdeeldheid, maar niet lukte zich hierbij aan te sluiten. Het najaar was dus een turbulente periode geweest voor Trump maar, zoals dat altijd gaat bij grote reorganisaties, moet je eerst door het zuur voordat je bij het zoet kan komen en economisch was zijn nieuwe beleid een doorslaand succes! Met name de relatie van de VS met Rusland was sterk verbeterd en Rex Tillerson was het gelukt een paar mooie deals af te sluiten met Russische oligarchen die hij nog kende uit zijn tijd bij Exxon Mobil.
In oktober, op het moment dat het Witte Huis werd gesloten en een bestemming als Museum kreeg, ontstond er plots een conflict tussen Pakistan en India over Kashmir. De problemen in Kashmir waren een jaar eerder ontstaan na het dood van Burhan Wani, die streed voor de onafhankelijkheid van Kashmir, hij was neergeschoten door Indiase ordetroepen. Gebruik makend van de chaos in Kashmir besloot Pakistan met India de strijd aan te gaan over gebieden die zij al lange tijd van elkaar betwisten. In korte tijd werden er steeds meer landen bij dit conflict betrokken waaronder China dat aan Kashmir grensde en dat al meer dan 70 jaar gebieden van Kashmir bezet hield.
Eigenlijk was dit conflict een goede stress test of de Trump Doctrine wel goed werkte. De gevechten tussen India en Pakistan werden steeds heviger en toen India versterking kreeg van Engeland zette Pakistan begin december een atoombom in met als gevolg meer dan 180.000 doden en 1,3 miljoen slachtoffers. Plots werd er voor het eerst sinds Hiroshima en Nagasaki weer een atoombom gebruikt en stonden er atoommachten tegenover elkaar (China & Pakistan vs. India) waardoor een escalatie dreigde terwijl de VS formeel en volgens haar eigen doctrine niet betrokken was bij dit conflict. Wel kwam er vanuit de UK een hulpvraag van Theresa May, Amerika’s langste en trouwste bondgenoot. Ondertussen was China bezig zijn troepen richting de grens met Kashmir te sturen en werden er ook troepenbewegingen gesignaleerd richting Tibet. Terwijl Premier Modi van India probeerde een oplossing te bedenken dreigde dit conflict flink uit de hand te lopen.
De dag ervoor had Trump over deze kwestie geprobeerd overleg te voeren met Poetin en Xi Jinping maar beide waren niet geïnteresseerd in een overleg: de VS had niets met dit conflict te maken want het behoorde niet tot zijn invloedssfeer. Rusland had al overleg gehad met China en China had een oplossing voor ogen die voornamelijk militair was: afgesproken was dat China de problemen daar zelf zou oplossen. Ondertussen nam In de VS de druk van de publieke opinie op Trump steeds meer toe om iets te doen aan deze humanitaire ramp. De media deden uitgebreid verslag van de ramp en drongen aan op ingrijpen. In de VS wonen veel mensen afkomstig uit Kashmir en Tibet en deze begonnen zich flink te roeren: hij moest wat doen besefte hij en de adviezen van de haviken in het Pentagon waren geen echte bijdrage tot een oplossing. Hij moest iemand zien te vinden die hem kon adviseren en die gezag had bij alle partijen die betrokken waren bij dit conflict en een grote staat van diens had. Wie kon hij in vertrouwen bellen en om advies vragen? Iemand met ervaring en die de betrokken regeringsleiders goed kende? In eigen gelederen kon hij zo snel niemand vinden…
Trump pakte zijn beveiligde telefoon en belde het nummer dat hij als eerste in zijn telefoon had geprogrammeerd toen hij deze van de CIA kreeg en dat hij nog nooit gebeld had. De telefoon ging twee keer over en werd toen opgenomen met een kort “Barack”. “Ik hoop niet dat ik je stoor” zei Trump, “Maar kan ik je even spreken, ik heb dringend je advies nodig”. “Natuurlijk” zei Barack, “Ik ga even hiernaast zitten, Michelle slaapt”. Het was even stil en toen zei Barack “Vertel me Donald, wat is er aan de hand, ik ben altijd beschikbaar als ik je ergens mee kan helpen”. Trump legde kort zijn dilemma uit: het verdrag met China en Rusland respecteren en niks doen of humanitair en militair ingrijpen in een conflict dat potentieel explosief is en de VS kon meeslepen in een jarenlang conflict met China en Rusland onder de dreiging van een nucleaire oorlog.
“Lastig dilemma” zei Barack, “Maar waarom militair ingrijpen, dat werkt toch alleen maar escalerend? Waarom niet het voortouw nemen met humanitair ingrijpen, dan creëer je draagvlak en krijg je de mensen mee. Ga praten met Modi van India want die heeft gezag in de regio en goede contacten met zowel Rusland en China begin samen met hem en Engeland de hulpverlening op te zetten. En als dat eenmaal loopt zou ik met China contact opnemen en ze vragen de hulpverlening niet te dwarsbomen, dan win je tijd voor het vinden van een oplossing, ik denk niet dat China erg geïnteresseerd is in een nucleair avontuur aan haar landsgrenzen maar als je met China gaat praten moet je wel wisselgeld hebben, wat levert ze het op als ze niet ingrijpen? Belangrijk in deze is dat Pakistan de agressor is en dat India geen belang heeft bij een conflict met China.”
“Klinkt goed”, dacht Trump, hij had in het afgelopen jaar steeds meer respect gekregen voor Obama, toch maar 8 jaar president geweest zonder affaires, schandalen en immens populair bij zijn eigen achterban en in het buitenland, met name Europa. Jammer dat hij tijdens Barack’s Presidentschap geen contact met hem had kunnen maken, elke poging van zijn kant om een ontvangst te krijgen op het Witte Huis was mislukt en vanuit deze frustratie was hij destijds zelfs de politiek ingestapt.
“Dank je wel Barack, hier heb ik wat aan, is het goed als ik je af en toe bel? Kan je advies erg waarderen, wil je deze communicatie overigens tussen ons houden? Dat ligt gevoelig bij mijn achterban…”. Barack moest lachen, “Natuurlijk doe ik dat Donald, ik kan echter niks garanderen want zoals je weet luistert de NSA ook mee… Als het kan graag overdag bellen, ben er juist aan gewend geraakt ’s nachts door te slapen!”. “OK”, zei Trump “en nog een prettige kerstdagen”. Trump legde de hoorn naast zich neer en staarde weer naar buiten.
De stad zag er verlaten uit, over een paar uren zou New York ontwaken voor de eerste kerst onder zijn Presidentschap. Eén jaar gelden zat Barack Obama nog in het Witte Huis, Trump had toen niet kunnen bedenken dat hij in deze kerstnacht met Barack aan de telefoon zou hangen voor advies. “Jammer dat Barack voor de verkeerde partij heeft gekozen” dacht hij, “Hij zou een goede CEO kunnen zijn voor een van mijn bedrijven”.
Plots bombarderen niet alleen de Amerikanen met hun bondgenoten IS maar gaan de Russen en de Chinezen zich ineens ook actief met de strijd tegen IS bezig houden. Naar mijn weten zijn voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog Rusland en de US weer samen aan het optrekken tegen een gemeenschappelijke vijand. En als de Chinezen ook mee gaan doen is dat helemaal een unieke gebeurtenis, Momenteel vaart een Chinees schip met adviseurs door het Suez kanaal om zich voor de kust van Israel te voegen bij de Amerikaanse, Russische en andere coalitie genoten. Als dat allemaal maar goed gaat! Zoveel partijen allemaal vlak bij elkaar en met een gemeenschappelijk target maar zonder een gemeenschappelijke strategie en commando structuur, voor je het weten maakt iemand een fout en wordt niet op IS geschoten maar op elkaar.
Dat bleek meteen al vandaag: de Russen hebben hun eerste bombardement uitgevoerd op Homs, een stad waar IS niet aanwezig is, alles al compleet in puin ligt en de meeste inwoners de stad verlaten en naar Europa zijn gevlucht. Overigens kan je er donder op zeggen dat de Russen waarschijnlijk niet zo voorzichtig zullen zijn bij het bombarderen van burgerdoelen als wij zijn: IS verstopt zich graag tussen de burgerbevolking dus die zullen waarschijnlijk wel het kind van de rekening zijn.
De Russen hadden de VS van te voren ingelicht over hun actie en gevraagd het luchtruim ter plekke niet te betreden waarbij ze zich beroepen op hun legitieme recht Assad te verdedigen tegen de vijandige troepen van IS. Voor IS waarschijnlijk alle reden om de vlag uit te hangen want dit is precies wat ze willen: partijen tegen elkaar uitspelen en verwarring zaaien. De Russische propaganda machine zal het nieuws in Rusland zelf wel als een groot succes hebben gebracht maar je kunt er donder op zeggen dat de propaganda machine van beide kanten nu flink gaat draaien. Niet voor niks heeft Edward Snowden vanaf vandaag plots een Twitter account…
Ik denk dat het vanaf nu eigenlijk niet meer om IS gaat maar het strijdtoneel een nieuwe fase in de propaganda oorlog tussen de US en Rusland en dat het erg moeilijk zal worden te weten te komen wat daar nu eigenlijk precies aan de hand is. Waarschijnlijk zullen er wel afspraken in New York tijdens de vergadering van de VN zijn gemaakt en Israel zal eveneens wel garanties hebben gevraagd niet bij de strijd te worden betrokken. Al met al wel een ontzettend ingewikkelde situatie die voor je het weet kan escaleren.Je zou toch zeggen dat de inzet van zoveel middelen genoeg zou moeten zijn om IS uit te schakelen maar de strijd in Irak en Afghanistan heeft geleerd dat de inzet van veel middelen niet altijd de juist oplossing is. We zijn dus vanaf vandaag betrokken bij een oorlog vlak bij de Zuid grens van Europa waar alle grote spelers wereldwijd bij betrokken zijn, noem je dat eigenlijk niet een Wereldoorlog?
Aan de Oostgrens van Europa stapelen de problemen zich op: oorlog in de Oekraïne, annexatie van de Krim door Rusland, een nieuwe regering in Griekenland die af wil van de torenhoge schulden, economische problemen in Rusland veroorzaakt door tegenvallende olieinkomsten en de economische boycot door de VS en EU, het zich afwenden van Europa door NAVO partner Turkije en, last but not least, oorlog aan de zuidgrens van Turkije in Syrië en Irak. Al deze problemen spelen zich af in het gebied rond de Zwarte Zee, een gebied dat al lang het middelpunt is geweest van de strijd tussen Rusland en de Nato, zie hieronder de machtverhoudingen in 2008, in zeven jaar tijd is er hier veel veranderd!
Eigenlijk gaan de onderhandelingen in Minsk niet alleen over de Oekraïne maar over het opnieuw formuleren van de onderlinge verhoudingen binnen Europa en daarbij speelt de frustratie van Rusland over hun afnemende invloed in de wereld en een crusiale rol. En als je onderhandelt moet je dit doen vanuit het hele perspectief van Rusland en de problematiek rond de Zwarte Zee in het byzonder: de belangrijkste verbinding met de Middellandse Zee.
Over de Oekraïne ben je in Minsk snel uitonderhandeld als Poetin geen zicht krijgt op een resultaat dat goed valt bij de eigen achterban en hij alleen onder dwang van sancties zijn beleid moet gaan aanpassen: dat gaat hij niet doen. En voor het duo Varoufakis-Dijsselbloem geldt hetzelfde: beide moeten met een oplossing thuis komen waarbij er een perspectief is op een oplossing van de Griekse schulden problematiek, geen resultaat levert voor beide partijen grote problemen op.
De onderhandelingen in Minsk over de oorlog daar worden gevoerd vanuit een deelperspectief, het militaire, met als doel het realiseren van een staakt het vuren. Dat gaat niets worden vrees ik. Als je gaat onderhandelen moet je ook iets meenemen en voor zover we weten hadden Hollande en Merkel niks anders mee genomen dan moreel gezag en goede wil, zo werkt dat niet bij de machtspoliticus Poetin!
De rol van Poetin in dit proces is cruciaal, hij is de enige factor van belang die iets voor elkaar kan krijgen en die machtsmiddelen en invloed in de regio heeft. Poetin’s macht is voornamelijk gestoeld op de steun die hij krijgt van de Russische elite voornamelijk rijk geworden door concessies met betrekking tot olie en gaswinning. En die olie en gas worden verkocht aan het Westen via leidingen die door de Oekraïne lopen, de problemen tussen de Oekraïne en Rusland zijn destijds begonnen met ruzie om de gasprijs die voor de onafhankelijkheid voor Oekraïense afnemers gesubsidieerd werd door Rusland. Daar licht dus ook de zwakte van Rusland, zonder deze inkomsten heeft de elite in Rusland een probleem.
Niet toevallig dus dat het huidige conflict zich afspeelt in het gebied waar de belangrijke pijleiding naar Ankara doorheen loopt, als Rusland de kraan naar de Oekranine dicht draait blijft deze verbinding gezien de huidige frontlijn onder Russiche controle. Begin 2014 heeft Poetin een lucratieve deal met Turkije gesloten om een nieuwe gasleiding door Turkije af te sluiten waar per jaar 63 miljoen m3 door heen kan en Turkije er zelf een gedeelte mag houden met 15% korting. Nu nog een deal met Griekenland en de verbinding met de rest van Europa loopt niet meer via de Oekraine…
Met dit in het achterhoofd begon Poetin aan de onderhandelingen en hij wist dus precies wat hij wilde hebben: zeggenschap over dit gebied. Hierboven en een foto gemaakt aan het begin van de onderhandelingen in Minsk en je kunt zien aan de lichaamstaal en opstelling van de stoelen hoe de verhoudingen liggen: Poetin torent zelfbewust boven zijn andere gesprekpartners uit en de EU zit lager, gezamenlijk en zichtbaar ongemakkelijk, op een bankje. Voor zowel Europa, de VS en Rusland zou een ding voorop moet staan: stabiliteit in de onderlinge verhoudingen, we kunnen het ons niet permitteren dat het aan onze Oostgrens uit de hand loopt. Dat betekent dus ook het herformuleren van de tanende invloed van Rusland in de region en ze weer macht en invloed geven, en dat is in Poetins visie politieke macht gebaseerd op economische macht.
Als je met Poetin gaat onderhandelen moet je dus ook over deze zaken praten, wellicht aan de orde geweest maar ik heb er niks over gelezen. wat het ook lastig maakt is dat Poetin niet met een partij onderhandelt maar met leiders van een conglomeraat van landen en steeds wisselen personen, dat maakt het allemaal erg ingewikkeld en lastig. Daar komt nog bij dat Rusland eigenlijk helemaal niet bij zoveel conflicten wereldwijd betrokken is en alleen rommelt en strijd voert aan de landsgrenzen, heel doorzichtig. Ons kleine Nederland doet mee aan tal van missies en de US voert oorlog op tal van fronten, daar hebben ze de fagelopen jaren ook hun middelen aan aangepast. Militair is Rusland veel kleiner dan de VS en zelfs als China en ongeveer even groot als de UK of Frankrijk. Maar als je wapenarsenaal alleen afgestemd is op het bewaken en uitbreiden van de landsgrenzen heb je minder capaciteit nodig, dus tanks en manschappen in plaats van onderzeeërs en drones.
Wat in ieder geval wel duidelijk is geworden na een nacht onderhandelen in Minsk is dat Poetin de touwtjes momenteel in handen heeft, zijn positie is na Minsk alleen maar verstrekt en hij heeft er eigenlijk gratis een bufferzone bij gekregen waarbinnen de separatisten hun gang kunnen gaan. En, toevallig of niet, maar door het onderhandelingsresultaat heeft Poetin in een klap weer controle over de belangrijke pijpleiding van Vovonezh via Rostov naar Ankara en Baku, volgens mij dus zijn echte agenda!
Samenvattend komt het er op neer dat Poetin onderhandelt vanuit een duidelijke economische doelstelling en Merkel en Hollande vanuit het perspectief van de zelfbeschikking en de mensenrechten, gaat niks worden dit bestand!
November 2017.
We zijn anderhalf jaar verder en er is veel gebeurd: Trump is gekozen in de V.S., Poetin heeft zich de laatste tijd rustig gehouden aan zijn grenzen maar is wel actief geworden in Syrië in de strijd tegen IS, IS zelf is verslagen in Syrië en Irak, Turkije heeft ruzie met Europa en wil de invloed van de Koerden terugdringen en Saudi-Arabië heeft een nieuwe kroonprins Mohammad bin Salman en problemen aan de zuidgrens met Yemen en Iran. Het lijkt erop dat twee nieuwe coalities zich aftekenen zoals uit onderstaand plaatje blijkt en de sleutel voor beide ligt in Syrië waar Rusland een solide basis heeft en na het verdwijnen een sjiitische corridor tussen Syrië en Iran is ontstaan, iets wat Turkije en Israel met lede ogen aanzien.
Een explosieve situatie met een nieuwe 32-jarige kroonprins in Saudi-Arabië die net binnenlands zijn machtspositie verstevigd en die erop gebrand is de toegenomen invloed in de regio terug te draaien. Deze week kwamen er berichten dat premier Hariri van Libanon door de Saudi-Arabië wordt vastgehouden vanwege zijn pro Hezbollah standpunt en verschillende staten hun burgers opgeroepen hebben weg te gaan uit Libanon.
Het oeroude conflict tussen de sjiieten en soennieten in het Midden Oosten is de moeder van alle problemen daar, voeg daar de oliebelangen bij, de internationale coalities en de al opgebouwde militaire slagkracht ter plaatse en dan heb je een explosief mengsel.
20 Januari 2018.
Turkije is vandaag begonnen met het bombarderen van Afrin in Noord Syrië en heeft tevens aangekondigd met grondtroepen Syrië in te vallen onder de verhullende naam ‘Operation Olive Branch’ in deze tot nu toe niet bij de oorlog betrokken enclave waar de Koerden de dienst uitmaken. De olijftak staat voor vrede en de streek rond Afrin staat bekend om de hoge kwaliteit van de olijfolie. Een goed gekozen naam dus maar hier is volgens mij meer aan de hand. Turkije doet al een tijdje veel moeite de oliepijpleiding tussen Kirkuk en Ceyhan te herstellen, die in de strijd met ISIS flink beschadigd is, en voor een groot deel door door Koerden bezet grondgebied loopt. En om die infrastructuur weer op te bouwen moeten ze door een stukje van het Koerdische gebied dus dat zou wel eens het belangrijkste doel kunnen zijn van deze operatie: het gaat Turkije echt niet om de olijfolie maar om deze oliepijpleiding. Erdogan heeft al aangekondigd dat het volgende doel Manbij zal zijn.
Dat het om meer gaat dan alleen Afran blijkt wel uit deze foto op de twitter account @OliveBranchOp die al sinds oktober 2017 in de lucht is, en waarop de Turkse militaire leiding niet voor niets voor een landkaart van het hele Koerdische gebied zit: dit is een al langer gepland actie die bedoeld is de strategische belangen van Turkije in de regio veilig te stellen nu ISIS verslagen is en die wordt gesteund door Rusland die haar troepen uit dit gebied heeft teruggetrokken. De diplomatieke fase voorafgaande aan deze militaire operatie is waarschijnlijk begonnen eind november toen Poetin Erdogan en President Rouhani van Iran in Sotsji ontving en waar afspraken zijn gemaakt over Syrië waarna Poetin in een onderonsje met Asad van Syrië een en ander verder afgestemd heeft. Nu gevolgd dus door de militaire en propaganda operatie die Turkije in staat gaat stellen deze lucratieve oliepijpleiding weer operationeel te krijgen. Onderstaand plaatje staat op de Operation Olive Branch twitter account en geeft Turkijes geografische ambities ten aanzien van een veilige zone weer.
Arme Syriers en Koerden, weer gaan er slachtoffers vallen en worden zij de dupe van de machtspolitiek van Rusland, Iran en Turkije die hun oliebelangen willen veilig stellen. En de US en Europa die dit laten gebeuren omdat dit ze eigenlijk wel goed uitkomt en die hun voormalige Koerdische bondgenoot laten vallen die cruciaal is geweest in de grondoorlog tegen ISIS.
15 februari 2018.
Huurlingen van het Russische bedrijf Wagner hebben vergeefs geprobeerd een olierafinaderij bij Deir al-Zor te veroveren op de Koerden. Twee konvooien met tanks en andere militaire voertuigen werden door de Amerikanen met groot materieel aangevallen en met succes: meer dan 200 doden waaronder veel Russen. Het bedrijf Wagner is onderdeel van Jevgeni Prigozjin’s bedrijf Evro Polis dat een contract met het Syrische staatsbedrijf General Petroleum Corp. heeft afgesloten over de exploitatie van de olievelden die werden veroverd op Islamitische Staat waarbij zij 25% van de opbrengst krijgen. De strijd om de olievelden, de rafinaderij en pijpleidingen wordt dus in volle hevigheid waarbij dus nu ook de VS en Rusland via dit huurlingen bedrijf met elkaar slaags zijn geraakt. De Russische regering ontkennen natuurlijk enige betrokkenheid bij Wagner maar volgens The Moscow Times worden de gewonde huurlingen verzorgd in ziekenhuizen in Moskou en Sint Petersburg. De reactie van Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken hierop: “Disseminated reports about hundreds, dozens of dead Russians is classic disinformation”.
Ondertussen rukken de Turkse troepen op naar Manbij waar eveneens onder bescherming van de Amerikanen de Koerden de dienst uitmaken. Als de Turken de aanval openen zou eveneens een confrontatie tussen de Turken en de US kunnen ontstaan en dan heb je voor het eerste de situatie dat de ene Navo partner de andere aanvalt. Niet voor niets is Rex Tillerson vandaag dan ook op bezoek bij Erdogan om te proberen dit te voorkomen, hij kan er dan op de actie bij Deir Ezzor wijzen om de Turken op de consequenties te wijzen. Te laat denk ik, de strategische allianties zijn al eerder gesmeed, de belangen te groot en teveel partijen van buiten Syrië betrokken om het tij te keren vrees ik.
Overigens lijkt het erop dat de Turkse Strijdkrachten lijken naast Afrin een tweede front hebben geopend in de buurt van Cyprus waarbij ze willen voorkomen dat Griekenland naar aardgas zoekt in de Middelandse Zee. Het Turkse leger noemt deze acties ‘Operatie Middellandse Zee Schild’. In totaal doen 24 Turkse schepen mee met aan deze Turkse operatie tegen een ander lid van de NATO.
De Russen hadden de VS van te voren ingelicht over hun actie en gevraagd het luchtruim ter plekke niet te betreden waarbij ze zich beroepen op hun legitieme recht Assad te verdedigen tegen de vijandige troepen van IS. Voor IS waarschijnlijk alle reden om de vlag uit te hangen want dit is precies wat ze willen: partijen tegen elkaar uitspelen en verwarring zaaien. De Russische propaganda machine zal het nieuws in Rusland zelf wel als een groot succes hebben gebracht maar je kunt er donder op zeggen dat de propaganda machine van beide kanten nu flink gaat draaien. Niet voor niks heeft Edward Snowden vanaf vandaag plots een Twitter account…
